yılbaşı sepeti kararı   

Danıştay Savcısı, Ankara Barosu’nun açtığı davada yılbaşı sepetlerine getirilen alkol ve tütün yasağını "ucu açık yönetimsel düzenleme; hukuka aykırı" diye nitelendirerek iptalini istedi. Savcılık görüşünde, “Dava konusu düzenlemeyle bireylerin toplumsal yaşam tarzlarına müdahale edilmek istenmiştir” tespiti yapıldı. Savcılık görüşü doğrultusunda iptal kararı verilirse, yılbaşı sepetlerindeki alkollü içki yasağı kalkacak.

Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu (TAPDK), 21 Ekim 2015’te Tütün Mamulleri ve Alkollü İçeceklerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar hakkında Yönetmeliğin 19’uncu ve 20’nci maddelerine dayanarak yılbaşı sepetlerinin içinde tütün mamulleri, Adıyaman tütünü ve alkollü içeceklerin yer almamasını kararlaştırdı. Ankara Barosu, sonucun iptali için Danıştay 13’üncü Dairesi’nde dava açtı. Dava karar aşamasına geldi. Danıştay Savcısı, beş sayfalık görüşünü 13’üncü Daire’ye sundu.

'DOĞAL HAK YASAKLANAMAZ'

hürriyet'in haberine nazaran, görüşte özetle şu çarpıcı değerlendirmeler yapıldı: 

“Temel hak ve özgürlüklere yönelik sınırlamalar, demokratik toplum düzeninin ve laik Cumhuriyet’in gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamayacağı gibi, hak ve özgürlüklerin özlerine de dokunamaz. Devletin 58’inci madde (anayasa) kapsamında gençlere yönelik farklı önlemler alması olanaklıdır. Sadece gençlere yönelik bu önlemlerin alınması esnasında, çocuklar ve gençler dışında kalan, hukuksal ehliyete sahip bireylerin maddi ve tinsel varlıkları ile kişi özgürlüklerine sınırlama getirilemez. Bu bağlamda, bireylerin, yaşam biçimı gerçeğinden meydana gelen, başkalarının haklarını ihlal etmeyen organik hak ve özgürlükler yasaklamaya konu da yapılamaz. 

Devlet, üretimi ve yetiştirilmesi yasak ürünler dışında kimin, neyi, ne kadar tüketeceğine müdahale edemez. Davalı idarenin, Adıyaman tütünü mamulleri ve alkollü içkilerin yılbaşı kutlaması ile bağdaştırıldığına ilişkin savunmasından da anlaşılacağı üzere, dava mevzusu düzenleme ile bireylerin toplumsal yaşam tarzlarına müdahale edilmek istenmiştir. Oysa devlete, alkol ile mücadele üzerinden bireysel ve toplumsal yaşam tarzlarına müdahale etmek değil, gençleri alkol düşkünlüğünden korumak görevi verilmiştir; idarenin bu şekilde bir yetkiyi kendisinde görmesi ve kişileri alkollü içki kullanımına teşvik etmemek adı altında, ucu açık idari düzenlemeler yapması hukuka aykırı bulunmaktadır. İdarenin, anılan sınırlamaların kapsamını Kurul kararı ile genişletmesi de mümkün değildir. İptali istenen düzenlemeyle getirilen sınırlama, işletmelerin ürünlerini sunum şeklindeki ‘yılbaşı sepeti’ teriminin özellikleri belirli, hukuki bir tarifının olmaması sebebiyle sözkonusu uygulama, ucu açık, belirsiz ve tartışmalı uygulamalara yol açabilecektir. Dolayısıyla rekabete, yetişkin bireylerin de alkollü içecek satın alma şekline ve özgürlüğüne açık bir müdahale durumunda olup demokratik toplum düzeni açısından bir gereklilik değildir.”

'TAPDK BÖYLE BİR KARAR ALAMAZ'

Kararla ilgili mevzuşan Ankara Barosu Başkanı Hakan Canduran ise, “Yasa ve yönetmelikte bu şekilde bir yasak yok. Hiçbir yönetimsel işlem ve karar, yasaya ve yönetmeliğe aykırı olamaz. Dolayısıyla TAPDK da böyle bir karar alamaz" dedi. "hediye paketleri, yılbaşı paketleri, ramazan paketleri gibi marketlerin dehemmiyet dönem arza sundukları ve birçok besin ve tüketim maddesini içeren paketlerin içinde ne olduğunun devlet müdahalesine konu olması, temel hak ve özgürlükler çerçevesinde kabul edilemez bir kısıtlamadır" diyen Canduran, "Bu karar, apaçık şekilde özel hayata ve kişisel tercihlere kanunsuz ve hukuksuz bir müdahaledir" ifadelerini kullandı.