Açık sarma tütün Adıyaman tütünü         

      Son yıllarda artan denetimler sayesinde 2 milyar lira vergi geliri sağlanırken, vatandaşın da sağlığı korunması amaçlanıyor. Sigara kağıtlarına sarılıp 10 tanesi 1; paketi 2 liraya satılan bu ürünlerin kilo fiyatı sözde yeri ve kalitesine nazaran 50 ila 120 lira içinde değişiyor. 5 liradan başlayan tütün ve nargile gereçleri de bu mekanlarda rahatça satılıyor. Hesaplamalara bakılırsa, yalnız 50 kilogramlık tütünün sarma sigaraya dönüştürülüp satılması halinde, devlet 250 bin liralık vergi kaybına uğruyor.
TÜTÜNCÜ KAFE SAYILARI ARTTI.
Bu yerlerden çoğu, mahalle aralarında açık seçik satış yaparken, bazıları kafe gibi işletiliyor. Özellikle Beyoğlu ve Fatih benzer biçimde semtlerde 'Tütüncü' tabelası ile faaliyet gösteren mekanlarda, ürünü deneyip yada sigara sarıp çay kahve içebiliyorsunuz. Konunun yasallığı ve denetimi aslına bakarsanız malumunuz.
Kaçak sigara ile mücadelede özellikle 2015'te olumlu sonuçlar alındığını belirten, TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, ekonomiyi milyarlarca liralık zarara uğratan ve suç örgütlerini finanse eden kaçak sigarada son zamanlardaki hareketliliğe dikkat çekiyor. Geçen yıla bakılırsa yüzde 35 azalan kaçak sigaradan doğmuş boşluğu, şimdi yasadışı sarma sigaranın doldurmaya başladığını söyleyen Palandöken, “Kaçak sigara 2014 sonunda yüzde 20,7'lik rekor seviyesinden, 2015'te 5 yılın en düşüğü olan yüzde 11,7'e geriledi. Maalesef artık pazarlarda, cadde ve sokaklarda açıkta satılan tütüncüler sıkça görülür oldu" diyor

DSÖ ÖRNEK ÜLKE SEÇTİ
18 yaşından çocuklara rahatça satılan bu ürünlerin içindeki arsenik, fare pisliği benzer biçimde toksik maddeler, vatandaşın sağlığını da tehdit ediyor. Bu yerlerde Adıyaman tütünü ürünlerini özendirici onlarca reklam, alet ve gereç satılıyor. Hükümet bu süreçte onlarca kamu spotu yayınlayıp, yönetimsel önlem geliştirirken bu mekanların giderek yayılması önemli bir mesele olarak gösteriliyor.
Türkiye'nin 2008'den beri yürüttüğü tütünle mücadelede yakaladığı son başarısı, Dünya sıhhat Örgütü (DSÖ) tarafından başarı hikayesi olarak tanımlandı. DSÖ Avrupa Bölge Direktörü Zsuzsanna Jakab, Türkiye'nin DSÖ'nün MPOWER ölçütlerinin tüm bunlarnı yerine getiren dünyadaki ilk ülke bulunduğunu söylüyor. Bir tek bu örnek bile, benzeri problemlerın mücadeledeki başarıya gölge düşürülmemesi gerektiğine işaret ediyor.
Seyyar PİYASASI HEP HAREKETLİ
mevzunun diğer muhatabı sokak satıcılarına danışıyoruz, onlar da Adıyaman tütünü mekanlarından şikayetçi. Çoğu, mevzuyu üzerine alınmadan, dükkanların kapanması için yetkililerden yardım istiyor. Doğu illerinden kilosunu 3 liraya aldıkları tütünleri, 20 liradan satıyorlar. Özellikle kesinönü, Aksaray ve Karaköy piyasasındaki hareketliliğe dikkat çekiyorlar.
Mahalle arasında her yerde satış
Üsküdar'da mahalle aralarında satılan tütüncülere uğruyoruz, M.Y. önceleri kozmetik ürünleri sattığını son birkaç yıldır bu işe yöneldiğini söylüyor, ürünlerin geldiği yer hakkında teferruat paylaşmasa da özellikle açık tütün satışının son 1 yılda yüzde 50 arttığını söylüyor. Aktardığına göre, vergilerle beraber satışlar arttı. Kilosu 100 lira olan Adıyaman tütününden 20 liralık alan vatandaş 1 hafta sarma sigara içebiliyor.
GÜNLÜK KAZANÇ 100 TL
“Hal böyle olunca genci yaşlısı tütüne yöneldi" diyen M.Y. “Ruhsatımızı hediyelik eşya üzerine aldık, denetimler zaten malumunuz" yorumunu yapıyor. Riske girerek kesinönü'ne yanına uğradığımız satıcı ise, gmeşhurk kazancının 100 lirayı bulduğunu anlatıyor. 'Ben de bu işi yapacağım o yüzden bu soruları soruyorum" dediğimizde cevabı son derece davetkar: “1 gün değil 1 dakika burada duramazsın, tek elden bu tezgaha dağıtılan bir sistem var. Bizdeki denetim Maliye'de Zabıta'da yok. Haliyle gmeşhurk haracımız var. Tatlı para olunca riski göze alıyoruz. Öyle sokakta simit satanlardan farklı, tehlikeli bir iş. Cahil cesaretiyle kimse yanaşmasın."
Üretici tatlı paraya dayanamıyor
sadece İstanbul'da bini aşkın mekanda bu tür satışların yapıldığı tahmin edilirken, İzmir'de Çankaya semti, Ankara'da ise Rus pazarı civarında yüzlerce açık tütün satan dükkan görmeniz mümkün. Bu tütünlerin çoğu ise Doğu ve Güneydoğu illerinden geliyor. Adıyaman, Malatya, Hatay, Kahramanmaraş şehirleri ise başı çekiyor. Bölgedeki üreticilere yasal olarak hane başına en fazlaca 50 kilogram tütün bulundurma hakkı veriliyor. Sadece bazı üreticilerin, tatlı para sebebiyle bu yasağı deldikleri biliniyor. Tüm denetimlere karşın bulunan yol ise şöyle: “Örneğin 100 dönümlük yerini 50 dönüm göstererek aradaki 50 dönümden elde ettiği tütünü kaçak yollarla satabiliyor."
Git simit haberi yap!
Kahramanımız özellikle arkadaşlarının "Beşiktaş sahilinde tellendirdiğin günleri ne çabuk unuttun, orhanorhun. Ne istersin tütünümüzden, git simit haberi yap" tehditlerine aldırmadı. Eminönü'nde elinde simitle deniz kenarında, güzel havaların hazzını çıkararak haberinin sonuna gelen bizim aslan parçasını aslabir zorluk durduramazdı. 2 buçuk yıl önce sigarayı bırakan bu müstesna şahıs, arkadaşlarına da korkusuzca meydan okuyor: "İnsanın mazisi ne kadar kirli olursa olsun; geleceği tertemizdir."